بررسی و مقایسه ی میزان  اثربخشی روش درمانی داستانهای اجتماعی با روش درمانی ‍پاسخ محور در کاهش مشکلات رفتاری کودکان طیف اتیسم

شیرین شیرمحمدی ^×

منصوره شهریاری احمدی^××

مهدیه صالحی^×××  

چکیده:

هدف این پژوهش مقایسه‌ی میزان اثربخشی تکنیک درمانی داستانهای اجتماعی با تکنیک درمانی پاسخ محور (PRT) در کاهش مشکلات رفتاری کودکان طیف اوتیسم سنین 12-6 سال در شهر تهران در سال 1394 بود. جامعه‌ی آماری این پژوهش کلیه‌ی کودکان مبتلا به اتیسم می‌باشند که در کلینیک پدیده شهر تهران در بهار و تابستان 1394 مشغول به درمان و توان بخشی بودند . برای انتخاب گروه نمونه از روش نمونه گیری در دسترس استفاده شده به منظور تعیین نمونه‌ی پژوهش تعداد 15 کودک (پسر) انتخاب و در سه گروه پنج نفره (دوگروه آزمایشی و یک گروه کنترل) قرار گرفتند. گروههای آزمایشی به مدت سی و شش جلسه تحت آموزش با روشهای درمانی- رفتاری داستانهای اجتماعی و پاسخ محور قرار گرفتند. گروه کنترل هم برنامه‌های عادی خود را طی نمود و مداخله‌ی خاصی روی آنها انجام نشد.

این پژوهش از نوع شبه آزمایشی و از نظر هدف در دسته پژوهش‌های کاربردی قرار دارد. ابزارهای اندازه‌گیری این پژوهش شامل فهرست ارزشیابی و درمان اتیسم (ریلند و ادلسن، 2005) و مصاحبه‌ی تشخیصی اتیسم - تجدیدنظر شده (راتر و همکاران، 2003) است. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از شاخص‌های آمار توصیفی و آمار استنباطی با روشهای آزمون تحلیل واریانس یک طرفه و همچنین تحلیل کوواریانس چند متغیری استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان داد که میزان اثربخشی دو روش متفاوت بوده است و روش درمانی پاسخ محور در بیشتر زمینه‌ها موثرتر از روش داستانهای اجتماعی بود؛ اما هر دو روش برای انجام مداخلات و کاهش مسائل و مشکلات رفتاری کودکان اتیسم تا حدی اثربخش بوده اند، لذا استفاده از هر دو روش در قالب یک مجموعه آموزشی- توانبخشی توصیه شد.

واژگان کلیدی: روش درمانی داستانهای اجتماعی، روش درمانی پاسخ محور، مشکلات رفتاری، کودکان اتیسم.

^× تراپیست و درمانگر اتیسم            shirmohammadi_shirin@yahoo.com

^××استادیار دانشگاه آزاداسلامی،واحد تهران مرکزی

^××× استادیار دانشگاه آزاداسلامی،واحد تهران مرکزی