هدف: در این پژوهش،هدف بررسی وضعیت برتریطرفی اندامها در دانشآموزان دارای اتیسم و رابطه آن با عملکرد ارتباطی آنها بوده است. روش: این پژوهش از نوع مطالعات توصیفی –مقایسهای، مقطعی و به لحاظ هدف، کاربردی است که بر روی کلیه نمونههای در دسترس که معیارهای ورود به مطالعه را داشتند؛ یعنی 40 دانشآموز مبتلا به اتیسم با میانگین سنی ده سال و 8 ماه (انحراف استاندارد 2 سال و 5 ماه) انجام شد. از پرسشنامۀ ارزیابی عملکردارتباطی و چک لیست مشاهدهای ارزیابی برتری طرفی اندامها که اولی را والدین و دومی را آزمونگر تکمیل میکرد، برای گردآوری اطلاعات، استفاده شد. برای بررسی فرضیهها از آزمون ویلکاکسون، آزمون فریدمن و کای –دو و من ویتنی استفاده شد. یافتهها: ضمن آنکه میزان وقوع چپبرتری و دوسوتوانی در مقایسه با جمعیت هنجار طبیعی در افراد دارای اتیسم بیشتر مشاهده شد، افراد چپبرتر در مقایسه با دو سو توان و راست برتر عملکرد ارتباطی بهتری داشتند(05/0P<) ، افراد دوسوتوان در مقایسه با افراد یکسوتوان نمرۀ عملکرد ارتباطی کمتری را کسب کردند(05/0P>) و علیرغم وجود تفاوت در میانگین نمرات عملکرد ارتباطی کسبشده درافراد دارای برتری طرفی یکسان و افراد دارای برتری طرفی غیریکسان در اندامها، این تفاوت از نظر آماری تأیید نشد(05/0P>). نتیجهگیری: یافتههای این پژوهش میتواند به افزایش آگاهی ما نسبت به نقش تثبیت برتری طرفی، در جهت تسهیل آموزش زبان و عملکرد ارتباطی کمک کند؛ بهطوریکه شاید اگر با اقدامات توانبخشی بموقع به تثبیت کردن نیمکرۀ غالب زبانی در برنامه های آموزشی بهویژه در زبانآموزی مقطع آمادگی اولویت بدهیم، میتوانیم بهبود قابلیتهای زبانی برای ایفای نقش ارتباطی بهتر را در دانشآموزان انتظار داشته باشیم و در نتیجه والدین این کودکان و درمانگران بتوانند از نتایج این پژوهش بهرهمند شوند.
fayazi Barjini L, Rafi’ee M, Zandi B. Lateral Dominance and Communicative Function in Children with Autism. JOEC 2013; 12 (4) :55-66 URL: http://joec.ir/article-1-173-fa.html
فیاضی بارجینی لیلا، رفیعی مجید، زندی بهمن. بررسی رابطه برتری طرفی و وضعیت عملکرد ارتباطی دانشآموزان دارای اتیسم. فصلنامه كودكان استثنايي. 1391; 12 (4) :55-66