برنامههای مداخلهای به موقع به منظور از میان بردن و یا کم کردن مشکلات بیولوژیکی و یا محیطی در کودکان خردسال با نیازهای خاص و یا در معرض خطر، مورد استفاده قرار میگیرند. از جمله مشکلات بیولوژیکی میتوان به نارس بودن کودک، مشکلات تنفسی، آسیبهای مغزی، مشکلات ژنتیکی، بیماریهای عفونی، مسمومیتها و تأثیر مواد اشاره نمود. عوامل محیطی که میتوانند برای کودک خردسال مشکل ایجاد کنند و او را در معرض خطر ناتوانی قرار دهند نیز متعدد میباشند. از جمله: بی سوادی یا کم سوادی والدین، مشکلات اقتصادی و تغذیه ای، استرس خانواده، بزرگی خانوار و باورها و اعتقادات نادرست والدین در مورد رشد کودک. از آنجا که مغز کودکان خردسال به مراتب نسبت به مغز افراد بزرگسال از انعطافپذیری بیشتری برای اصلاح ساختاری و یادگیری برخوردار است و نیز با توجه به اهمیت دوره حساس و اینکه همه والدین کودکان ناتوان قادر به آموزش دادن کودک خود نیستند و یا نحوه آموزش را نمیدانند، لذا فراهم سازی و اجرای برنامههای اصولی مداخله به موقع در ایران که از حمایت برخوردار باشند، برای این کودکان کاملاً ضروری به نظر میآید. با توجه به امکانات تخصصی موجود در ایران از جمله پزشکی کودکان، آموزش و پرورش استثنایی، گفتار درمانی، کار درمانی، فیزیوتراپی، آموزش پیشدبستانی و مددکاری اجتماعی، امکان فراهمسازی و اجرای اصولی این برنامهها فراهم و میسر میباشد. در این مقاله علاوه بر مطالعه جزئیات مربوط به روشهای مداخله به موقع، یک مدل از برنامه مداخله به موقع ارائه شده است که امکان اجرای آن در ایران فراهم میباشد.
Malekpur M. Early Intervention Programs for Young Children with Special Needs, Theory and Practice - A Model for Iran. JOEC 2003; 3 (1) :39-54 URL: http://joec.ir/article-1-464-fa.html
ملک پور مختار. برنامههای مداخله به موقع برای کودکان خردسال با نیازهای خاص، نظریه و کاربرد - الگویی برای ایران. فصلنامه كودكان استثنايي. 1382; 3 (1) :39-54