هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی انواع آغازگر و توزیع آنها در بیان نوشتاری دانشآموزان کمتوان ذهنی شهر تهران در مقاطع و پایههای تحصیلی مختلف بر مبنای فرانقش متنی معرفی شده در رویکرد نقشگرای نظاممند هلیدی است. روش: برای جمعآوری دادهها از شیوه نمونهگیری تصادفی خوشهای استفاده شد و در نتیجه در مجموع 311 دانشآموز از میان 1737 دانشآموز مشغولِ تحصیل در مقطع ابتدایی و پیشحرفهای و حرفهای انتخاب شدند. ابزار جمعآوری دادهها در پژوهش چهار قصه تصویری بود. دانشآموزان بهصورت انفرادی برای قصههای تصویری داستانی نوشتند ؛سپس دادهها بر مبنای فرانقش متنی و با توجه به انواع آغازگر در بندهای زبان فارسی توصیف شد و نتایج در پایههای مختلف با یکدیگر مقایسه شدند. یافتهها: آغازگر فاعلی غیرمحذوف در پایههای تحصیلی مختلف، پررخدادترین آغازگر است (61 درصد). زبان فارسی ضمیرانداز است و انتظار میرود در جملات خبری، آغازگر فاعلی محذوف آغازگر بینشان و پر رخدادترین آغازگر باشد، اما در پژوهش حاضر، آغازگر فاعلی محذوف در 34 درصد بندها مشاهده شده است. آغازگر متنی نیز در 23 درصد بندها مشاهده شده است. سایر انواع آغازگرها هر یک کمتر از 3 درصد رخداد داشتهاند. نتیجهگیری: پس از تحلیل آماری آزمون خی دو نشان میدهد که تفاوت در استفاده از هر آغازگر در پایههای مختلف تحصیلی در سطح 001/0P≤ معنادار است؛ بهجز آغازگر مفعولی. همچنین تفاوت استفاده از آغازگرهای مختلف در هر پایه تحصیلی در سطح 001/0 P≤ معنادار است؛ به جز پایه پنجم و اول پیش حرفهای. استفاده از آغازگر مرکب در ساختار بند که یکی از ملاکهای پیچیدگی بند نیز به شمار میرود، با بالا رفتن پایه تحصیلی افزایش چشمگیری داشته است.
Rostambeik Tafreshi A, Ramezani Vasookolaee A. A Description of Different Themes in the Written Discourse of Educable Intellectually Disabled Students in Tehran. JOEC 2011; 11 (3) :267-282 URL: http://joec.ir/article-1-231-fa.html
رستمبیک تفرشی آتوسا، رمضانی واسوکلایی احمد. توصیف انواع آغازگر در بیان نوشتاری دانشآموزان کمتوان ذهنی مقاطع مختلف شهر تهران بر مبنای فرانقش متنیِ دستور نقشگرای نظاممند هلیدی. فصلنامه كودكان استثنايي. 1390; 11 (3) :267-282