۲ نتیجه برای تقویت تفکیکی رفتارهای ناهمساز
دکتر فرزانه معتمدی، دکتر باقر غباری بناب، دکتر احمد به پژوه، زهره سید آبادی،
دوره ۱۹، شماره ۲ - ( ۵-۱۳۹۸ )
چکیده
هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی تقویت تفکیکی رفتارهای ناهمساز بر کاهش رفتارهای بیشفعالی چهار شرکتکننده (دو پسر و دو دختر) با کمتوانی هوشی در یک موقعیت مدرسۀ ویژه در بیرجند بود. روش: طرح پژوهش شبه آزمایشی از نوع تک آزمودنی و طرح برگشتی A-B-A-B بود و آزمودنیهای پژوهش به روش تصادفی انتخاب شدند. در این پژوهش نه (۹) رفتار به عنوان رفتار آماج طی جلسات مکرر خط پایه، مداخله درمانگری و پیگیری مورد مشاهده قرار گرفت و درصد این رفتارها ثبت شد و برای تحلیل دادهها از نمودار و تحلیل دیداری استفاده شد. یافتهها: تحلیل دیداری دادهها در خلال شرایط آزمایشی، کاهش رفتارهای آماج (رفتارهای بیشفعالی) همۀ شرکتکنندگان پژوهش را در طی مراحل مداخلۀ درمانگری نشان داد. روند نزولی رفتارها در مرحلۀ پیگیری نیز قابلمشاهده بود. نتیجهگیری: یافتههای مطالعه، اثربخشی روش درمانگری رفتاری تقویت تفکیکی رفتارهای ناهمساز را به عنوان یک روش درمانگری در کاهش رفتارهای بیشفعالی کودکان کمتوان هوشی مورد حمایت قرار میدهند.
دکتر اعظم بیانلو،
دوره ۲۴، شماره ۳ - ( ۹-۱۴۰۳ )
چکیده
چکیده
هدف: هدف این پژوهش مطالعه اثربخشی تقویت تفکیکی رفتار ناهمساز و حمایت اجتماعی بر رفتارهای مشکل ساز اختلال کمبود توجه - بیش فعالی همبود با اضطراب جدایی بود. روش: پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی با طرح تکآزمودنی مدل ABA بود که روی یک دانش آموز پسر ۸ ساله با نشانه های اختلال کمبود توجه - بیشفعالی و اضطراب جدایی انجام شد. این دانش آموز به مدت ۲۰ روز برنامه تقویت تفکیکی رفتارهای ناهمساز و حمایت اجتماعی را دریافت کرد. سپس تعداد رفتارهای مشکل ساز هدف در سه مرحله خط پایه اول، مرحله آزمایشی و خط پایه دوم به شکل نمودار ترسیم و روند تغییرات بهصورت بصری تجزیهوتحلیل شد. یافته ها: یافته ها نشان داد رفتارهای مشکل ساز در مرحله آزمایشی نسبت به خط پایه اول که هیچ مداخله ای صورت نگرفته بود، کاهش پیدا کرد و این کاهش در خط پایه دوم که مداخلههای قطعشده بود، همچنان ادامه داشت. نمره پرسشنامه کانرز نسخه معلم قبل از آزمایش ۸۴ بود که بعد از آزمایش ۴۳ شد و نمره پرسشنامه اضطراب جدایی نسخه والدین قبل از آزمایش ۸۲ و بعد از آزمایش ۵۱ شد. همچنین سه رفتار مشکلساز هدف شامل دریافت تذکر نشستن، انجامندادن یا ناقصبودن تمرین، نیاز به حضور مادر در مدرسه به دلیل اضطراب جدایی در مرحله خط پایه دوم کاهش پیدا کرد. نتیجه گیری: به نظر میرسد روش تقویت تفکیکی رفتارهای ناهمساز به دلیل عدم وجود تنبیه و محرومسازی موجب کاهش تنش در دانش آموز شده و در کنار برنامه حمایت اجتماعی توانسته است نشانههای اصلی اختلال کمبود توجه - بیشفعالی و اضطراب جدایی را برطرف کند. پیشنهاد میشود در صورت عدم وجود رفتارهای خطرناک، روشهای تقویتی بر روش های تنبیهی اصلاح رفتار اولویت داشته باشد و حمایت اجتماعی مناسب برای مبتلایان به نشانه های اختلال کمبود توجه - بیشفعالی و اضطراب جدایی فراهم شود.
واژه های کلیدی: تقویت تفکیکی رفتار ناهمساز، حمایت اجتماعی، کمبودتوجه - بیشفعالی، اضطراب جدایی.