دکتر رقیه نوری پور لیاولی، دکتر سیمین حسینیان، دکتر غلامعلی افروز، دکتر نورمحمد بخشانی،
دوره ۲۰، شماره ۲ - ( ۶-۱۳۹۹ )
چکیده
هدف: اختلال نقص توجه/ بیش‌فعالی (ADHD) الگوی پایدار کاهش توجه، بیش‌فعالی و رفتارهای تکانشی است که کنش فرد را در خانه و جامعه مختل می‌سازد. هدف کلی پژوهش حاضر بررسی اثر درمان نوروفیدبک بر همدلی شناختی و راهبردهای تنظیم شناختی هیجان در نوجوانان مبتلابه اختلال نقص توجه/ بیش‌فعالی(ADHD) بود. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و طرح پژوهشی شبه‌آزمایشی و یک کارآزمایی بالینی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون- پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری در پژوهش حاضر شامل کلیه نوجوانان بیش‌فعال مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره شهر واقع در شهر تهران بود. نمونه آماری به صورت در دسترس هدفمند ۱۶ نفر به انتخاب و به شیوه تصادفی ساده در دو گروه نوروفیدبک وگروه گواه هشت نفره جایگزین شدند. درمان نوروفیدبک براساس پروتکل آلفا/ تتا طی ۱۶ هفته و هر هفته دو جلسه (۳۰ دقیقه) اجرا شد. ابزار این پژوهش پرسشنامه تشخیصی کوتاه اختلال بیش‌فعالی- کم‌توجهی بزرگ‌سالان کانرز، پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان (CERQ) و مقیاس خودسنجی همدلی شناختی بود. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها در بخش آمار توصیفی از شاخص‌های میانگین، فراوانی و انحراف معیار و در بخش تحلیل آمار استنباطی، برای آزمون سؤال‌ها و تجزیه و تحلیل یافته‌های پژوهش، از روش تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که همدلی شناختی و راهبردهای تنظیم شناختی هیجان بین گروه نوروفیدبک و گروه گواه در پیش‌آزمون و پس‌آزمون اختلاف معنی‌داری وجود داشت ولی ثبات قابل توجهی برای این درمان در مرحله پیگیری مشاهده نشد(۰۵/۰p≤). نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج توصیه می‌شود اصول و مفاهیم درمان نوروفیدبک (که در‌واقع تأیید میزان تأثیر آن در جامعه ایرانی است) برای مشاوران مدارس و خانواده در حد یک مأموریت آموزشی و تکلیف اجرایی در نظر گرفته شود و در کارگروه‌های تخصصی و کارگاه‌های آموزشی و جلسه‌های توانمندسازی، تحلیل و تفسیر شده تا با یادگیری آن بتوانند در جهت کمک به دانش‌آموزان بیش‌فعال و خانواده‌های آنان استفاده کنند.
.jpg)
