1- استادیار گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران 2- دکتری روان شناسی دانشگاه بوعلی سینا همدان، مشاور دبیرستان تیزهوشان شهرستان خرم‌آباد و مدرس دانشگاه فرهنگیان 3- استادیار گروه مشاوره، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه حضرت معصومه (س)، قم، ایران.
چکیده: (1726 مشاهده)
هدف: در دوره کرونا تنهایی به‌عنوان یک مشکل اساسی گریبان‌گیر بسیاری از خانوده‌ها و نوجوانان آنها شد که همین عامل، زمینه‌ای برای بروز مشکلات تحصیلی را پدید آورد. پژوهش حاضر با هدف نقش واسطه‌ای از خودبیگانگی تحصیلی در رابطه بین احساس تنهایی با خودناتوان‌سازی تحصیلیدانشآموزانتیزهوشدرزمانآموزشالکترونیکیانجام شد. روش:روش پژوهش، همبستگی از نوع مدل معادلات ساختاری بود. جامعه این پژوهش شامل تمامی دانش‌آموزان دختر دبیرستان فرزانگان مقطع متوسطه دوم (340 نفر) شهر خرم‌آباد در سال تحصیلی 1399-1400 بود. حجم نمونه آماری براساس قاعده سرانگشتی کلاین برابر 170 نفر تعیین شد که به روش نمونه‌گیری در‌دسترس و با پرسشنامه آنلاین انجام گرفت. ابزارهای استفاده‌شده در این پژوهش احساس تنهایی (راسل و همکاران، 1978)، پرسشنامه خودناتوان‌سازی تحصیلی (جونز ورودوالت، 1982) و پرسشنامه خودبیگانگی تحصیلی (دیلون و گراوت، 1976) بود. تحلیل داده‌ها به روش آماری مدل معادلات ساختاری و با استفاده از نرم‌افزارهای آماری SPSS-22 و AMOS-24 انجام شد.یافته‌ها:براساس نتایج این پژوهش، مدل پیشنهادی از برازش مطلوبی برخوردار بود (08/0=RMSEA، 97/0=GFI، 98/0=CFI). به‌طورکلی نتایج نشان داد که تمام مسیرهای مستقیم معنادار شدند(01/0>P)؛ همچنین نتایج غیرمستقیم مدل پژوهش نشان داد که احساس تنهایی از راه میانجی‌گری خودبیگانگی تحصیلی اثر غیرمستقیم بر خودناتوان‌سازی تحصیلی دارد (01/0>P).نتیجه‌گیری: براساس یافته‌ها با تأکید بر روش‌های کاهش خودبیگانگی تحصیلی دانش‌آموزان و افزایش علاقه‌مندی به تحصیل از راه برگزاری کلاس‌های آموزشی، کارگاه‌ها و با انجام مشاوره‌های فردی و گروهی در سطح مدرسه می‌توان زمینه‌های کاهش احساس تنهایی و خودناتوان‌سازی را فراهم کرد.
